પરિચય
બજેટ 2025 ને "જ્ઞાન" – ગરીબ, યુવાનો, અન્નદાતા (ખેડૂત) અને મહિલા શક્તિ – તરીકે ઓળખાવવામાં આવ્યું છે. આ બજેટમાં સરકારે દરેક વર્ગને ધ્યાનમાં રાખીને વિવિધ રાહત, ટેક્સ છૂટછાટ અને પ્રોત્સાહન પગલાં ઘોષિત કર્યા છે. આ બ્લૉગ પોસ્ટમાં, અમે બજેટ 2025 ની મુખ્ય જાહેરાતો અને તેમની અસર અંગે વિસ્તૃત માહિતી આપીએ છીએ.
1. મધ્યમ વર્ગ માટે
ટેક્સ છૂટછાટ અને કરમુક્તિ:
- આવકવેરા:
- 12 લાખ રૂપિયાની આવક સુધી ટેક્સ નહીં લાગશે.
- પગારદાર લોકો માટે 12.75 લાખ રૂપિયાની કરમુક્તિ આપવામાં આવશે, જેમાં 75 હજાર રૂપિયાનું સ્ટાન્ડર્ડ કપાત શામેલ છે.
- ટેક્સ સ્લેબ:
- 0 થી 4 લાખ: શૂન્ય ટેક્સ
- 4 થી 8 લાખ: 5% ટેક્સ
- 8 થી 12 લાખ: 10% ટેક્સ (અંદાજિત 80 હજાર રૂપિયાનું લાભ)
- 12 થી 16 લાખ: 15% ટેક્સ (લાભ 70 હજાર રૂપિયા)
- 16 થી 20 લાખ: 20% ટેક્સ
- 24 લાખ કરતાં વધુ: 30% ટેક્સ (અનુરૂપ લાભ)
- અન્ય સુવિધાઓ:
- વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે ટેક્સ છૂટ બમણી (જેમા TDSની મર્યાદા વધારીને 10 લાખ કરવામાં આવશે).
- છેલ્લા 4 વર્ષના IT રિટર્ન એકસાથે ફાઇલ કરવાની સુવિધા.
- ભાડાની આવક પર TDS મુક્તિ 6 લાખ સુધી.
ઉત્પાદનોના ભાવમાં ઘટાડો:
- મોબાઇલ ફોન, ઈ-કાર, લિથિયમ આયન બેટરી અને LED-LCD ટીવી પર આયાત ડ્યૂટી ઘટાડવાથી કિંમતોમાં ઘટાડો થવાની અપેક્ષા.
2. મહિલાઓ માટે
વિશેષ લોન અને સહાયતા:
- ગેરંટી વિના લોન:
- SC/STના MSME મહિલાઓ માટે ખાસ લોન યોજના ઘોષિત કરવામાં આવી છે.
- પ્રથમવાર ઉદ્યોગસાહસિક બનનારી મહિલાઓને 2 કરોડ રૂપિયાની ટર્મ લોન (ગેરંટી વિના) આપવામાં આવશે, જેથી તેઓ પોતાનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકે.
ડિજિટલ ટ્રેનિંગ અને માર્કેટિંગ સપોર્ટ:
- મહિલાઓને તેમના વ્યવસાયને વિસ્તૃત કરવા માટે ડિજિટલ ટ્રેનિંગ અને માર્કેટિંગ સપોર્ટ તેમજ સરકારી યોજનાઓ સાથે જોડાવાની સુવિધા પણ આપવામાં આવશે.
3. વૃદ્ધો માટે
કર રાહત અને આરોગ્ય સેવાઓ:
- ટેક્સ છૂટ:
- વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે ટેક્સ છૂટ બમણી કરીને, અગાઉના 50,000 રૂપિયાનું લાભ વધારીને 1 લાખ રૂપિયા સુધી પહોંચાડવામાં આવશે.
- મેડિકલ સહાય:
- 36 જીવનરક્ષક દવાઓને સંપૂર્ણ ટેક્સ મુક્તિ આપવામાં આવશે.
- દેશમાં 200 ડે-કેર કેન્સર સેન્ટર સ્થાપિત થશે.
- તબીબી ઉપકરણો અને કેન્સર દવાઓની કિંમતોમાં ઘટાડો, સાથે 6 દવાઓ પર કસ્ટમ ડ્યૂટી 5% ઘટાડો અને 13 દર્દી સહાય કાર્યક્રમ માટે છૂટ.
4. ખેડૂત માટે
કૃષિ અને લોન સહાય:
- કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC):
- મર્યાદા 3 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવશે.
- નવા કૃષિ યોજનાઓ:
- પીએમ ધન-ધન્ય કૃષિ યોજના: 100 જિલ્લાઓને લાભ.
- ડેરી અને મત્સ્યઉદ્યોગ માટે 5 લાખ રૂપિયાની લોન.
- દરિયાઈ ઉત્પાદનો: આયાત ડ્યૂટી ઘટાડીને 30%થી 5% સુધી.
- બિહારમાં: ખેડૂતો માટે મખાના બોર્ડની રચના.
- પશ્ચિમ કોસી નહેર પ્રોજેક્ટ: 50 હજાર હેક્ટર ખેડૂત જમીન માટે ફાયદાકારક પગલાં.
- કઠોળમાં આત્મનિર્ભરતા: 6 વર્ષનું મિશન.
- ગ્રામીણ યોજનાઓ: પોસ્ટ પેમેન્ટ બેંક ચુકવણી સેવાઓનો વિસ્તાર.
- કપાસનું ઉત્પાદન: 5 વર્ષનો કાર્યયોજના તથા આસામના નામરૂપમાં નવો યુરિયા પ્લાન્ટ.
5. યુવાનો માટે
શૈક્ષણિક અને ઉદ્યોગ પ્રોત્સાહન:
- સ્ટાર્ટઅપ્સ ફંડ:
- 10,000 કરોડ રૂપિયાનું ફંડ.
- ટેકનોલોજી અને સંશોધન:
- 500 કરોડ રૂપિયાથી 3 AI શ્રેષ્ઠતા કેન્દ્રો સ્થાપિત.
- શૈક્ષણિક વિસ્તરણ:
- આવતા 5 વર્ષમાં તબીબી શિક્ષણમાં 75,000 બેઠકોનો વધારો.
- દેશના 23 IIT માં 6,500 બેઠકો વધારાશે.
- મેડિકલ કોલેજોમાં 10,000 બેઠકોનો વધારો.
- પીએમ રિસર્ચ ફેલોશિપ હેઠળ 10,000 નવી ફેલોશિપ.
- જ્ઞાન ભારત મિશન: 1 કરોડ હસ્તપ્રતોનું ડિજિટલાઇઝેશન.
- IIT પટના હોસ્ટેલ સુવિધાઓનું વિસ્તરણ.
- કૌશલ્ય અને કનેક્ટિવિટી:
- 5 રાષ્ટ્રીય સ્તરના કૌશલ્ય કેન્દ્રોની સ્થાપના.
- તમામ સરકારી માધ્યમિક શાળાઓ અને આરોગ્ય કેન્દ્રોમાં બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી.
6. વેપારીઓ માટે
MSME અને વ્યવસાયિક સહાય:
- લોન ગેરંટી:
- MSME માટે લોન ગેરંટી મર્યાદા 5 કરોડ થી વધારીને 10 કરોડ રૂપિયા.
- ક્રેડિટ કાર્ડ:
- સૂક્ષ્મ ઉદ્યોગો માટે 5 લાખ રૂપિયાની મર્યાદાવાળા કસ્ટમાઇઝ્ડ ક્રેડિટ કાર્ડ (પ્રથમ વર્ષમાં 10 લાખ કાર્ડ).
- વ્યવસાયિક વિકાસ:
- સોશિયલ વેલ્ફેર સરચાર્જ દૂર કરવાની યોજના.
- ટેરિફ દર: 7 દરો દૂર કરી, માત્ર 8 દર રહેશે.
- ટિયર-2 શહેરોમાં ગ્લોબલ કેપેબિલિટી સેન્ટર્સની સ્થાપના.
- દેશને રમકડાં ઉત્પાદનનું વૈશ્વિક કેન્દ્ર બનાવવા માટે રાષ્ટ્રીય યોજના.
- નવી લેધર યોજના દ્વારા 22 લાખ લોકોને રોજગારીના તકો.
- બિહારમાં નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ફૂડ ટેક્નોલોજીની સ્થાપના.
નિષ્કર્ષ
બજેટ 2025 નો મુખ્ય ઉદ્દેશ ગરીબ, યુવાનો, ખેડૂત અને મહિલા – "જ્ઞાન" – પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને દેશના વિવિધ વર્ગોને ટેક્સ છૂટછાટ, લોન સહાય, શૈક્ષણિક વિસ્તરણ અને રોજગારી જેવા ક્ષેત્રોમાં રાહત અને પ્રોત્સાહન પૂરો પાડવાનો છે. આ તમામ પગલાંનું લક્ષ્ય સ્થાનિક ઉત્પાદન અને ડિજિટલ વિકાસને પ્રોત્સાહન આપીને સામાન્ય નાગરિકના જીવનમાં સીધો પડતુ લાભ પહોંચાડવાનો છે.
આ બ્લૉગ પોસ્ટ બજેટ 2025 ની વિવિધ જાહેરાતોનું વિગતવાર વિશ્લેષણ આપે છે, જે ભારતની વિકાસ યાત્રા માટે મહત્વપૂર્ણ મીલનો પથર બની શકે છે.